Το έργο αφορά τη διεξαγωγή πανελλαδικής καμπάνιας ενημέρωσης με τίτλο «Ζήσε Ξανά», σε 5 πόλεις της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Ηράκλειο Κρήτης). Υλοποιήθηκε το 2011, στο πλαίσιο της Δράσης 1.8/09 «Ενημερωτική εκστρατεία με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης καθώς και την πληροφόρηση των γυναικών υπηκόων τρίτων χωρών αναφορικά με την αντιμετώπιση περιπτώσεων trafficking, ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης».  Συγχρηματοδοτήθηκε  από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ένταξης, συγκεκριμένα:  κατά 75% από Κοινοτικούς Πόρους και κατά 25% από Εθνικούς Πόρους.

Συντονιστής φορέας ήταν το Κέντρο Διοτίμα, που εκτός από το συντονισμό του Σχεδίου Δράσης, είχε την ευθύνη ανάπτυξης της επικοινωνιακής στρατηγικής και της παραγωγής του συνόλου των εντύπων, καθώς και τη διοργάνωση των δράσεων στην Αθήνα (διήμερο εκδηλώσεων, ημερίδα, σεμινάρια ευαισθητοποίησης). Συνδιοργανωτές φορείς αποτέλεσαν: α) ΑΝΤΙΓΟΝΗ – Κέντρο Πληροφόρησης και τεκμηρίωσης για το ρατσισμό, την οικολογία, την ειρήνη και τη μη βία, β) Εταιρία για τον Κοινωνικό Αποκλεισμό και την Ψυχική Υγεία (Ε.Κ.Α.Ψ.Υ.), γ) «ANTHROPOMANIA» – Εθελοντική ανθρωπιστική δράση, δ) Κέντρο εκπαίδευσης και μέριμνας οικογένειας και παιδιού «Ο ΠΛΑΤΩΝ», ε) Σύνδεσμος μελών γυναικείων σωματείων Ηρακλείου και Νομού Ηρακλείου.

Πολυεπίπεδη προσέγγιση

Μία από τις βασικότερες και πιο εκτεταμένες διεθνώς μορφές προσβολής της οντότητας και της προσωπικότητας των γυναικών είναι η βία εναντίον τους, τόσο εντός όσο και εκτός του οικογενειακού περιβάλλοντος, που αποτελεί την κυρίαρχη και δραματική έκφανση των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα.

Εκφάνσεις της βίας κατά των γυναικών είναι: η ενδοοικογενειακή βία, που ασκείται κυρίως από τους συζύγους / συντρόφους, αλλά και τον πατέρα ή άλλα άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος, έχοντας διάφορες μορφές  (λεκτική – ψυχολογική βία, περιορισμός κοινωνικών επαφών, οικονομική αποστέρηση, ελαφριά ή βαριά σωματική και σεξουαλική κακοποίηση), η βία που ασκείται στο χώρο εργασίας κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά, με τη μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά και κάθε μορφής ψυχολογικός εξαναγκασμός λόγω φύλου (καταναγκαστική πορνεία, βία σε δημόσιο χώρο κλπ).

Το μεγαλύτερο κομμάτι ενεργής καταπίεσης υφίστανται οι οικονομικές μετανάστριες και οι πολιτικές προσφύγισσες, οι οποίες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ (Διακήρυξη για Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, 1993) συγκαταλέγονται στις ομάδες γυναικών που κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν βία.

Συνιστούν έτσι μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα γυναικών, σύμφωνα με κάποιες προσεγγίσεις, όχι μόνο λόγω φυλής και φύλου, αλλά και εξαιτίας του ότι διασχίζουν σύνορα (γεωγραφικά, οικονομικά, κοινωνικά, έμφυλα, ταξικά κ.ά.) και καθίστανται θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, στο πλαίσιο ενός εκτεταμένου φαινομένου που αφορά στην σεξουαλική εκμετάλλευση και πορνεία των γυναικών, πολλές από τις οποίες εγκαταλείπουν τη χώρα τους με την προσδοκία μιας καλύτερης ζωής για τις ίδιες και τις οικογένειές τους.

Αν και οι τρεις αυτές μορφές βίας με βάση το φύλο κατά των μεταναστριών (ενδοοικογενειακή, σεξουαλική παρενόχληση, διακίνηση και εμπορία/trafficking) διαφέρουν ως προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και ως προς τις επιπτώσεις τους, έχει μεγάλη σημασία η διασύνδεσή τους.

Μια τέτοια προσέγγιση συμβάλλει στην κατανόηση των παραλλαγών της βίας με βάση το φύλο, στην εμβάθυνση των γνώσεών μας για τις διαστάσεις και τις συνέπειες της, καθώς και στη συγκρότηση μιας πιο συνολικής και περιεκτικής προσέγγισης για την πρόληψη και αντιμετώπισή τους. Από την άποψη αυτή, η ενιαία αντιμετώπιση και των τριών μορφών βίας κατά των μεταναστριών στο πλαίσιο της ενημερωτικής εκστρατείας για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την πληροφόρηση των μεταναστριών προσδίδει καινοτομικά στοιχεία στην παρέμβαση και ανοίγει νέες διαστάσεις για τη διασύνδεση του φύλου με τη βία και τη μετανάστευση

Σκοπός

Επειδή τόσο η ενδο-οικογενειακή βία όσο και η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο δουλειάς διαφοροποιείται σημαντικά μεταξύ των γηγενών και μεταναστριών γυναικών, επειδή το δικαίωμα σε μια ζωή απαλλαγμένη από βία ανήκει εξίσου σε γηγενείς και μετανάστριες, η καμπάνια προάγει την ενημέρωση για τα θέματα αυτά ως συνάρθρωση (κοινή συνισταμένη) μιας πολιτικής ισότητας των φύλων και μιας μεταναστευτικής πολιτικής, που υποστηρίζει την ένταξη στην ελληνική κοινωνία και κατοχυρώνει τα ίσα δικαιώματα μεταξύ όλων των κατοίκων της, ανδρών και γυναικών.

Οι μετανάστριες αντιμετωπίζουν μια σειρά οικονομικούς, νομικούς, θρησκευτικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς περιορισμούς που δημιουργούν επιπλέον εξαρτήσεις και αδυναμία υπεράσπισης του εαυτού τους και των παιδιών τους σε περιπτώσεις αντιμετώπισης περιστατικών βίας στη μεταναστευτική οικογένεια.

Αντίστοιχα εργαζόμενες σε συνθήκες μεγάλων εργασιακών εξαρτήσεων, και κυρίως εκείνες που απασχολούνται στον οικιακό τομέα, εκτίθενται συχνά σε σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της δουλειάς τους διαθέτοντας μειωμένη δυνατότητα προστασίας των δικαιωμάτων τους, καταφεύγοντας συχνά στη μόνη λύση που διαθέτουν αυτήν της παραίτησης, με πολλαπλές συνέπειες.

Οι μετανάστριες οι οποίες υπήρξαν θύματα εξαναγκαστικής πορνείας παρά την προστασία και τα δικαιώματα που τους παρέχει η νομοθεσία συχνά βρίσκονται σε ένα δίκτυ  πολλαπλών καταναγκασμών που τις αποστερούν από τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος προστασίας και υποστήριξης του εαυτού τους.

Στο πλαίσιο αυτό, η προσέγγιση της καμπάνιας είναι πολυεπίπεδη και επιχειρεί να αναδείξει τόσο τις αιτίες της βίας και τις συνέπειές της, όσο και να ευαισθητοποιήσει σχετικά με την αναγκαιότητα αλλαγής στάσεων και συμπεριφορών, που διαιωνίζουν τέτοια φαινόμενα.

Σκοπός της είναι: να καταδείξει πως η αλλαγή των αντίστοιχων νοοτροπιών και στερεοτύπων έχει πολλαπλά οφέλη σε επίπεδο κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας, αλλά και σε επίπεδο πολιτισμικής αναβάθμισης· να αναδείξει τις πολιτικές και πρακτικές εκείνες που υπάρχουν και απαιτούνται για την αντιμετώπιση της βίας σε νομικό, θεσμικό και πρακτικό επίπεδο·  να κινητοποιήσει πολλαπλά κοινωνικά και πολιτικά υποκείμενα. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόληψη και η αντιμετώπιση του φαινομένου συνιστούν κεντρικούς άξονες της καμπάνιας.

Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης αναφορικά με τα θέματα της εξαναγκαστικής πορνείας των μεταναστριών, τους όρους και τις συνθήκες, τις επιπτώσεις και τις συνέπειες για τις γυναίκες αυτές, καθώς και το σύνολο της κοινωνίας.

Μιας κοινωνίας που οφείλει να γνωρίζει τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος πέρα από στερεοτυπικές αντιλήψεις που κινούνται μεταξύ του οίκτου και της αποστροφής. Η αύξηση  των μορφών της πορνείας που εντάσσεται σε μια ολοένα αυξανόμενη βιομηχανία του σεξ συνιστά σημείο των καιρών και απαιτεί την εγρήγορση όλων για την αντιμετώπισή της. 

Οι στόχοι

Οι ειδικοί στόχοι της καμπάνιας ενημέρωσης είναι να:

• ευαισθητοποιήσει και να καταστήσει συνείδηση της κοινής γνώμης ότι η βία κατά των γυναικών συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και να ενθαρρύνει παράλληλα όλους τους πολίτες να την αποκρούσουν και να την καταδικάσουν
• ενημερώσει σχετικά με τα μέτρα (νομοθετικά, θεσμικά, κ.ά.) που έχουν ληφθεί από την ελληνική πολιτεία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης  στον τομέα αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης, καθώς και της καταπολέμησης της σεξουαλικής εκμετάλλευσης των μεταναστριών (trafficking)
• ενθαρρύνει και να ενδυναμώσει τις ίδιες τις γυναίκες να γνωρίσουν τα δικαιώματά τους και να ενημερωθούν για τις δυνατότητες που έχουν σε τοπικό επίπεδο ώστε να απευθυνθούν σε υπηρεσίες αρωγής και υποστήριξης
• κινητοποιήσει ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των ΜΚΟ που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μπορούν να αποτελέσουν αφενός ένα Δίκτυ κοινωνικής προστασίας για τα θύματα και αφετέρου φορείς / κανάλια κοινής δράσης στον τομέα της πρόληψης
• ενθαρρύνει όλους /ες όσοι/όσες εμπλέκονται στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής και τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης (επαγγελματίες ενημέρωσης) να αναδείξουν αυτά τα θέματα και να προχωρήσουν σε πολιτικές δεσμεύσεις για την αντιμετώπισή τους στον τομέα ευθύνης τους
• ευαισθητοποιήσει συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες που ασχολούνται  τόσο με την αντιμετώπιση (καταστολή) του φαινομένου της βίας και του trafficking, όσο και με την αρωγή /υποστήριξη των θυμάτων, στην κατεύθυνση της αναγνώρισης των ιδιαίτερων αναγκών των θυμάτων, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων τους
• ενεργοποιήσει και να αναδείξει τη σημασία του ρόλου των ίδιων των μεταναστριών στην ευαισθητοποίηση των μεταναστευτικών κοινοτήτων και συλλογικοτήτων, μέσα από την ενεργή εμπλοκή τους καθ’ όλη τη διάρκεια και τα στάδια υλοποίησης της δράσης.

Η εκστρατεία

Η συντονισμένη καμπάνια ενημέρωσης, πραγματοποιήθηκε σε 5 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα και Ηράκλειο Κρήτης) με τη δημιουργία ανοικτών σημείων ενημέρωσης και πληροφόρησης (info-kiosks –περίπτερα), σε κεντρικά σημεία των πόλεων. Τα περίπτερα στήθηκαν για ένα διήμερο (Ιούνιος 2011) και αποτέλεσαν πόλο οργάνωσης εκδηλώσεων όπως: πληροφόρησης και συμβουλευτικής μεταναστριών, συζητήσεις αναφορικά με τα θέματα της βίας, προβολές ντοκιμαντέρ, θεατρικό παιχνίδι για παιδιά και μουσικές εκδηλώσεις.

Επίσης υλοποιήθηκε μια σειρά συμπληρωματικών δράσεων:

• Ημερίδες με τη συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της Πολιτείας, φορέων και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο πεδίο
• Σεμινάρια ευαισθητοποίησης με ομάδες επαγγελματιών αντιμετώπισης του φαινομένου και υποστήριξης/ένταξης θυμάτων
• Διοργάνωση συναντήσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με μεταναστευτικές κοινότητες
• Πραγματοποίηση συναντήσεων και συζητήσεων – ευαισθητοποίησης, με εκπροσώπους συνδικαλιστικών οργανώσεων, για θέματα σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας
• Υλοποίηση παρεμβάσεων ενημέρωσης με τη μορφή street work (outreach) σε χώρους και σημεία της πόλης, που συγκεντρώνονται ή διέρχονται μετανάστες/τριες

Παραδοτέα

• flyers

Download PDF 

Download PDF

Download PDF

Download PDF  

• τηλεοπτικό spot

Spot