Η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Διοτίμα, Μαρία Λιάπη (κοινωνιολόγος, ερευνήτρια) και η Άννα Βουγιούκα (κοινωνική επιστήμονας, ερευνήτρια, εμπειρογνώμονας σε θέματα φύλου) συμμετέχουν στη σειρά Αναλύσεις για τον #covid19 από το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς- Nicos Poulantzas Institute με το άρθρο «Έμφυλες και διαθεματικές διαστάσεις της πανδημίας και συνέπειες για την ισότητα, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες».
Οι συγγραφείς παρουσιάζουν τις θεσμικές απαντήσεις που έχουν δοθεί στα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο του πανδημίας από σειρά διεθνών οργανισμών αλλά και ΜΚΟ και φεμινιστικών συλλογικοτήτων και αναλύουν τις σύγχρονες φεμινιστικές προσεγγίσεις και διεκδικήσεις, μεταξύ των οποίων: η ανάγκη αναγνώρισης της ευαλωτότητας, της αμοιβαιότητας, της αλληλεξάρτησης και της ανάγκης για φροντίδα και κοινωνική αλληλεγγύη, οι σύγχρονες θεωρήσεις για την κοινωνική αναπαραγωγή, αλλά και οι συμπεριληπτικές αναλύσεις που αμφισβητούν την αποκλειστική επικέντρωση στις έμφυλες διαφορές και συνέπειες της κρίσης σε άνδρες και γυναίκες και, στο πλαίσιο μιας διαθεματικής προσέγγισης, εξετάζουν και άλλους παράγοντες όπως η ηλικία, η γεωγραφία, η αναπηρία, η φυλή/ εθνότητα, το προσφυγικό/ μεταναστευτικό καθεστώς, η κοινωνική τάξη καθώς και μια σειρά άλλες δομικές συνθήκες όπως η επισφαλής εργασία, η επισφαλής στέγαση, πολιτικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, κ.λπ.
Οι συγγραφείς παρουσιάζουν διεξοδικά το φάσμα των διαφορετικών διεκδικήσεων φεμινιστικών συλλογικοτήτων, που περιλαμβάνει αιτήματα όπως η εστίαση στη ζωή και σε έργα βιοτικής στήριξης (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνική πρόνοια, παραγωγή και διανομή τροφίμων, κ.λπ.), η παύση της λειτουργίας μη βασικών επιχειρήσεων για να εξοικονομηθεί υγειονομικό υλικό και να αναδιαρθρωθεί η παραγωγή με στόχο την παραγωγή υλικού για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και την προστασία των εργαζόμενων φροντιστριών/-στών, καθώς και η αποεμπορευματοποίηση προκειμένου η υγεία και η εκπαίδευση να είναι προσιτές σε όλες και σε όλους, καθώς και τους στόχους που τίθενται, όπως η μη ενίσχυση της ευαλωτότητας, η μη ένταση των υφιστάμενων ανισοτήτων και η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων χωρίς εξαιρέσεις.
Καταλήγοντας, η Α. Βουγιούκα και η Μ. Λιάπη αναδεικνύουν το γεγονός ότι στο πλαίσιο της πανδημίας «αποκαλύπτεται η αποτυχημένη κεντρικότητα της ατομικής ελευθερίας και της ατομικής υπευθυνότητας στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και τις συναρτώμενες με αυτόν ιδεολογίες. Η σχεσιακότητα, βιωμένη εμπειρικά κατά κύριο λόγο από τις γυναίκες και τα υποκείμενα εκείνα που αναλαμβάνουν την φροντίδα και την έγνοια των άλλων, δηλαδή το «σκέφτομαι σχεσιακά», αναγνωρίζεται ως βιο-κοινωνική μας συνθήκη.
Η ανάδειξη μιας ηθικής και πολιτικής της φροντίδας που παίρνει σοβαρά υπόψη την, σε πολλαπλά επίπεδα, συγκρότηση και επιτέλεση της σωματικότητας, οδηγεί στη συνειδητοποίηση μιας μη φροντιστικής δημοκρατίας (careless democracy)».
Με αυτή δε την έννοια κάνουν λόγο για μια «συμμαχία για μια «βιοπολιτική από τα κάτω», που ανοίγει το δρόμο σε μια ριζοσπαστική απόκριση σε αυτήν την κρίση. Και για δράση στη βάση της αναγνώρισης των συνθηκών αλληλεξάρτησής μας, και επομένως της ανάδυσης της εμπρόθετης δράσης μας προκειμένου να αγωνιστούμε για τις ίδιες τις κοινωνικές προϋποθέσεις της ύπαρξης, που σήμερα δέχονται αμείλικτη πολιτική και οικονομική επίθεση».
Συγγραφείς
Άννα Βουγιούκα
Μαρία Λιάπη
