Η έρευνα “Girls on the move in Greece” πραγματοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του Save the Children – Σουηδίας στο πλαίσιο του (διαβαλκανικού) προγράμματος “Girls on the move” που καταγράφει τις εμπειρίες μετανάστευσης ασυνόδευτων και συνοδευόμενων κοριτσιών στα Βαλκάνια, στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική.
Η συζήτηση σχετικά με τα παιδιά σε μετακίνηση δεν λαμβάνει χώρα εν κενώ. Διαμορφώνεται και παράγεται μέσα από το υπάρχον κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο το οποίο με τη σειρά του παράγει κυρίαρχους λόγους σχετικά με την ανηλικότητα, το φύλο και τη μετανάστευση.
Υπάρχουν πολλές μελέτες που επικεντρώνονται στα ασυνόδευτα αγόρια που μεταναστεύουν στην Ελλάδα ενώ ελάχιστες μελέτες εστιάζουν στα κορίτσια, γεγονός που αντανακλά μία συνθήκη αορατότητας. Αυτή η αορατότητα αποδίδεται συχνά στο χαμηλό αριθμό ασυνόδευτων κοριτσιώνπου αποχωρίστηκαν από τα συγγενικά τους πρόσωπα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους.
Η απόδοση του μειωμένου ερευνητικού ενδιαφέροντος με ποσοτικούς όρους συνιστά μία συνθήκη αναπαραγωγής του καθεστώτος αορατότητας στο οποίο υποβάλλονται τα κορίτσια και οι γυναίκες εντός της ετερο-πατριαρχίας.
Το δικαίωμα στην ορατότητα είναι βαθιά πολιτικό ζήτημα μιας και κάποιες κατηγορίες ανθρώπων θεωρούνται ιστορικο-κοινωνικά «άξιες» προσοχής ενώ άλλες θεωρούνται «ανάξιες» προσοχής με αποτέλεσμα στο μέλλον να αναζητούμε τα ίχνη της ύπαρξης τους διάσπαρτα σε άρθρα, έντυπα, λογοτεχνικά έργα, εθνογραφικές μελέτες κτλ.
Αυτή είναι και η περίπτωση των κοριτσιών σε μετακίνηση, «οι αλλόκοτες» του προσφυγικού πληθυσμού, όπως είπε και η Έσθερ, που δεν έχουν λάβει τη δέουσα προσοχή κρατικών και μη κρατικών φορέων μέχρι στιγμής.
Η παρούσα μελέτη έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στη βιβλιογραφία σχετικά με τη μετανάστευση και τον προσφυγικό πληθυσμό στην Ελλάδα. Εστιάζοντας στις ιστορίες των κοριτσιών που μεταναστεύουν στην Ελλάδα αποσκοπούμε να «δημιουργήσουμε χώρο» για αυτές με το να αφήσουμε τις ιστορίες τους να «λάβουν χώρα», «να συμβούν».
Αντί να μιλούμε εξ’ ονόματος τους συντάσσοντας απευθείας προτάσεις πολιτικής επιλέγουμε να φέρουμε τις αφηγήσεις τους στο επίκεντρο της προσοχής με σκοπό να κατανοήσουμε καλύτερα τις πραγματικότητες τους προτού προβούμε σε συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής.
Η παρούσα μελέτη βασίστηκε σε πρωτογενές υλικό (συνεντεύξεις και εθνογραφικές παρατηρήσεις) με ασυνόδευτα και συνοδευόμενα κορίτσια και γονείς που συζητούν την εμπειρία του ταξιδιού τους στην Ελλάδα εστιάζοντας στους λόγους μετανάστευσης, στις συνθήκες μετακίνησης και άφιξης τους στην Ελλάδα καθώς και στα όνειρα και τις προσδοκίες τους για το μέλλον.
Μέσα από την επεξεργασία του υλικού προέκυψε η παρούσα κριτική ανάλυση της εμπειρίας του ταξιδιού τους και του ρόλου του φύλου και της σεξουαλικότητας σε αυτό.
Ερευνήτριες
Ντιάνα Μάνεση
Μαρία Λιάπη
Βοηθός ερευνητή
Ιάσονας Γουσέτης
