Μια νέα έκθεση από την International Rescue Committee Hellas (IRC Hellas), το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και το Κέντρο Διοτίμα, παρουσιάζει τα προσκόμματα, που αντιμετωπίζουν οι δικαιούχοι/ες και αιτούντες/σες διεθνούς προστασίας, στην πρόσβαση τους στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Η έκθεση συντάχθηκε στο πλαίσιο του έργου «Do the human right thing – Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων», που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Activecitizensfund.
Η εργασία είναι βασικός παράγοντας για την κοινωνική ένταξη των προσφύγων στην κοινωνία υποδοχής. Βάσει νόμου, οι αιτούντες/ούσες έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, έξι μήνες μετά την κατάθεση της αίτησης διεθνούς προστασίας και εφόσον κατέχουν το σχετικό δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία. Ωστόσο στην πράξη αντιμετωπίζουν μια σειρά από εμπόδια τα οποία περιστέλλουν το δικαίωμά τους στην εργασία, ήδη από το στάδιο υποδοχής αλλά και μετά την απόκτηση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που διεξάγεται στο πλαίσιο του έργου, με συμμετέχοντες/ουσες 183 δικαιούχους/ες και αιτούντες/σες διεθνούς προστασίας έως τη στιγμή της ολοκλήρωσης της έκθεσης, το 72,6% δήλωσε πως δεν εργάζεται, ενώ μόλις το 19,6% εκείνων που εργάζονται έχουν σύμβαση εργασίας. Το 33,3% όσων εργάζονται είναι δικαιούχοι/ες διεθνούς προστασίας ενώ το 35,9% αιτούντες/σες άσυλο.
Το υψηλό ποσοστό ανεργίας στη χώρα (13% έναντι 6,2% του μέσου όρου της ΕΕ για το τρίτο τρίμηνο του 2021) πλήττει τόσο τον προσφυγικό όσο και τον ντόπιο πληθυσμό. Ωστόσο οι πρόσφυγες/ισσες και αιτούντες/σες διεθνούς προστασίας αντιμετωπίζουν και μια σειρά από επιπλέον εμπόδια, προκλήσεις και δυσκολίες στην πρόσβαση τους στην απασχόληση.
Ενδεικτικά, το 54% των ερωτηθέντων ανέφεραν ως το βασικότερο εμπόδιο την έλλειψη γνώσης της ελληνικής ή/και της αγγλικής γλώσσας ενώ το 22,4% τις γραφειοκρατικές δυσκολίες στην απόκτηση των απαραίτητων εγγράφων (π.χ. ΑΦΜ, ΑΜΚΑ). Από τους 183 ερωτηθέντες/είσες στο ερωτηματολόγιο, το 75,4% διαθέτει φορολογικό αριθμό, το 48% διαθέτει αριθμό κοινωνικής ασφάλισης ενώ μόνο το 36% έχει καταφέρει να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό.
Ταυτόχρονα, το 18% αναφέρει ότι αντιμετωπίζει ρατσιστικές συμπεριφορές και διακρίσεις από τους εργοδότες ενώ άλλο ένα 18% θεωρεί την έλλειψη κοινωνικού δικτύου και σύνδεσης με την ελληνική αγορά εργασίας, καθοριστικό παράγοντα για την αδυναμία εύρεσης εργασίας. Όπως προκύπτει από την έρευνα, πρόσθετα εμπόδια αποτελούν οι περίπλοκες διαδικασίες για την αναγνώριση ή και απόδειξη των προσόντων και των δεξιοτήτων, αλλά και για την απόκτηση νέων ή τον εμπλουτισμό των υφιστάμενων προσόντων στην Ελλάδα.
Για τους πρόσφυγες και τις προσφύγισσες, η πρόσβαση στην αγορά εργασίας είναι το μέσο για να ανακτήσουν την αυτονομία τους και να ανοικοδομήσουν τη ζωή τους με όρους αξιοπρέπειας και ασφάλειας. Επιπλέον, η διασφάλιση της επιτυχούς πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας, ως συστατικό μέρος της κοινωνικής τους ένταξης, έχει πολλαπλά μακροπρόθεσμα οφέλη και για την κοινωνία υποδοχής.
Με βάση την εμπειρία των οργανώσεων στο πεδίο και την έρευνα που διεξήχθη, η International Rescue Committee Hellas, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το Κέντρο Διοτίμα συνιστούν μεταξύ άλλων, η Ελλάδα να εφαρμόσει προγράμματα ένταξης από το στάδιο της υποδοχής και να εξετάσει τη δυνατότητα σύνδεσης των εθνικών προγραμμάτων ένταξης με το Σχέδιο Δράσης της Ε.Ε. για την Ενσωμάτωση και την Ένταξη προς την ενίσχυση των συνεργασιών με τους δήμους, τις περιφέρειες και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.
Διαβάστε και κατεβάστε την αναφορά εδώ.
**Το έργο “Do the human right thing – Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων ” υλοποιείται από το πρόγραμμα Activecitizensfund στην Ελλάδα από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και τους εταίρους του, την International Rescue Committee Hellas (IRC), το Κέντρο Διοτίμα και την Popaganda.
Το πρόγραμμα Activecitizensfund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτεν-στάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματο-δοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνά-μωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινω-νίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοι-νά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιω-μάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προ-γράμματος Activecitizensfund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr.
Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν αποτελούν προσωπικές απόψεις των συντακτ(ρι)ών και δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ ή του Διαχειριστή Επιχορήγησης του Προγράμματος Active citizens fund στην Ελλάδα (Ίδρυμα Μποδοσάκη σε συνεργασία με το SolidarityNow).
