Προς

Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κυριάκο Μητσοτάκη, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, David Sassoli, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,  Charles Michel, Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursulavonder Leyen,

Αθήνα, 6 Μαρτίου 2020 – Οι οργανώσεις που υπογράφουμε αυτό το κείμενο εκφράζουμε τη βαθιά ανησυχία μας για τα όσα εξελίσσονται τις τελευταίες ημέρες στα σύνορά μας στον Έβρο και τα νησιά με την πολιτική εργαλειοποίηση και τη θυματοποίηση ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί στα σύνορα της Ευρώπης.

Επίσης, για τον τρόπο που οι Αρχές της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαχειρίζονται τις νέες αφίξεις, καθώς και για ακραίες συμπεριφορές που παρατηρήθηκαν από τα σώματα ασφαλείας εναντίον των προσφύγων και από πολίτες εναντίον στελεχών των ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Επισημαίνουμε ότι το κλίμα πανικού και των λογικών “ασύμμετρης απειλής”, που καλλιεργείται και από τις αρχές είναι αναντίστοιχο με την πραγματικότητα και πλήττει σοβαρά όχι μόνο τους πρόσφυγες –ανθρώπους κατατρεγμένους και ευάλωτους– αλλά και την ίδια την κοινωνία και το κράτος δικαίου.

Συγκεκριμένα:

Εκφράζουμε κατηγορηματικά την αντίθεσή μας στις πρόσφατες αποφάσεις του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) και κυρίως την έκδοση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, σύμφωνα με την οποία έχει ανασταλεί η υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου όσων εισέρχονται στη χώρα και προβλέπεται η επιστροφή τους, χωρίς καταγραφή, στη χώρα καταγωγής ή διέλευσης.

Η εφαρμογή μιας τέτοιας ρύθμισης συνιστά μέτρο απάνθρωπο και παράνομο, καθώς παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή της μη επαναπροώθησης, επισύρει τη διεθνή ευθύνη της χώρας μας, και θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Δεν αμφισβητείται ότι η Ελλάδα έχει την κυριαρχική αρμοδιότητα να ελέγχει τα σύνορά της και να διαχειρίζεται τις όποιες διελεύσεις από αυτά, όμως τo δικαίωμα στο άσυλο είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα κατοχυρωμένο από την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και δεν πρέπει να καταστρατηγείται.

Επίσης καταγγέλλουμε τις επιθέσεις  κατά  ανθρωπιστικών οργανώσεων και οργανώσεων για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και την ανοχή  και την καλλιέργεια μισαλλοδοξίας, επισημαίνοντας ότι χωρίς την συμβολή των οργανώσεων αυτών στο όποιο σύστημα διαχείρισης του προσφυγικού έχει εδραιωθεί, αυτό θα οδηγηθεί σε κατάρρευση.

Το δε κλίμα καχυποψίας ενάντια στην αλληλεγγύη, το οποίο προωθείται και από εκπροσώπους της κυβέρνησης, καλλιεργεί τη βία και την ανομία στην ευρύτερη κοινωνία.

Απευθυνόμαστε κατ’ αρχήν στην ελληνική Κυβέρνηση ζητώντας:

• Να αποσυρθεί η παράνομη και αντισυνταγματική πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και να τηρηθούν οι  υποχρεώσεις της Ελληνικής Πολιτείας σχετικά με την προστασία της ανθρώπινης ζωής και τη διάσωση στα θαλάσσια και χερσαία  σύνορα. Επίσης, να σταματήσουν  άμεσα οι επιστροφές ανθρώπων σε κράτη όπου κινδυνεύει  η ζωή, η ελευθερία τους ή κινδυνεύουν να υποβληθούν σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική ποινή ή μεταχείριση.
• Να διενεργηθεί  άμεσα η  αποσυμφόρηση των νησιών με μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο στην ενδοχώρα και με ειδική μέριμνα για την προστασία της υγείας τους.  Προτεραιότητα να δίνεται στους πλέον ευάλωτους, στα ασυνόδευτα και στις οικογένειες με παιδιά.
• Να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας κάθε προσώπου από εκδηλώσεις και πράξεις βίας, στοχοποίησης και ρατσισμού.

Απευθυνόμαστε στα Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθυμίζοντας ότι:

• Η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει ουσιαστικές ευθύνες προστασίας των ανθρώπων που μετακινούνται στο πλαίσιο της διαχείρισης ενός κατεξοχήν ευρωπαϊκού ζητήματος, με γνώμονα το σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τις αρχές δικαίου.  Το δικαίωμα στο άσυλο και η τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης αποτελούν βασικά στοιχεία του διεθνούς και του ενωσιακού δικαίου και ως εκ τούτου οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουν να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την προάσπισή τους.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως «θεματοφύλακας των Συνθηκών» (guardian of the Treaties) θα πρέπει να προστατεύσει το δικαίωμα στο άσυλο, όπως αυτό κατοχυρώνεται στη νομοθεσία της ΕΕ. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αντιστρέψει τη ρητορική περί «ασπίδας» και να παροτρύνει την Ελλάδα να αναλάβει τις νομικές της υποχρεώσεις.
• Είναι αναγκαία η άμεση ανασύσταση μηχανισμών μετεγκατάστασης προσφύγων και αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα προς άλλα κράτη μέλη, με δίκαιο και ορθολογικό τρόπο και με προτεραιότητα στα ασυνόδευτα παιδιά. Επίσης, προτείνεται και η επανεγκατάσταση προσφύγων απευθείας από την Τουρκία σε κράτη-μέλη  της ΕΕ.
• Επίσης αναγκαία είναι η αναθεώρηση της θέσης της ΕΕ για την Κοινή Δήλωση ΕΕ- Τουρκίας, η οποία -πέραν των ελλειμμάτων νομιμότητας- έχει αποδειχθεί πλέον ότι αποτελεί απρόβλεπτο και μη βιώσιμο πολιτικό εργαλείο για τη διαχείριση των συνόρων.

Κλείνοντας, καλούμε όλες τις πλευρές στην τήρηση  της νομιμότητας και στην επαγρύπνηση για τη διασφάλιση των ευρωπαϊκών δημοκρατικών αξιών. Οποιαδήποτε περαιτέρω διολίσθηση θα πλήξει με ανυπολόγιστες συνέπειες τις κοινωνίες μας, τη δημοκρατία στην Ευρώπη και το κράτος δικαίου.

Οι υπογράφουσες οργανώσεις

1. Acción Politeia (Ισπανία)
2. ActionAid Hellas
3. AxtionAid International
4. ActionAid Italia
5. Addart
6. AED European Democratic Lawyers (Γερμανία)
7. Aidos – Associazone Italiana Donne Per Lo Sviluppo (Ιταλία)
8. ΑΙΤΗΜΑ
9. Alliance for African Assistance (Ιταλία)
10. Αλληλεγγύη Λέσβου
11. Αναζητητές Θεάτρου (ΦΙΞ In Art)
12. Αντιγόνη – Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη μη Βία
13. AOI, Association of Italian NGO’s for Cooperation and Solidarity (Ιταλία)
14. ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
15. ASINITAS, Roma (Intercultural Centers) (Ιταλία)
16. Asociación Por Ti Mujer (Ισπανία)
17. Association De soutien aux Travailleurs Immigres – ASTI ASBL (Λουξεμβούργο)
18. Association for Integration and Migration (Τσεχία)
19. Association for Legal Intervention (Πολωνία)
20. Baobab Experience (Ιταλία)
21. Border Criminologies – Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (Ην. Βασίλειο)
22. Borderline – Europe Human Rights Without Borders (Γερμανία)
23. Cessmir, Πανεπιστήμιο της Γάνδης (Βέλγιο)
24. Centre for Trauma. Asylum and Refugees, Πανεπιστήμιο του Essex (Ην. Βασίλειο)
25. Change Makers Lab
26. Ciré (Coordination et Initiatives pour Refugies et Étrangers) (Βέλγιο)
27. Gaasbeek en Gaasbeek Advocaten (Ολλανδία)
28. Generation 2.0 Red
29. Γιατροί του Κόσμου – Ελληνική Αντιπροσωπεία
30. Γιατροί Χωρίς Σύνορα – Ελληνικό Τμήμα
31. Δανικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (DRC)
32. Defence for Children International Greece
33. Διεθνής Αμνηστία
34. Δίκτυο Αλληλεγγύης Λέρου
35. Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
36. Κέντρο Διοτίμα
37. Δρόμοι της Ελιάς
38. Duch Council For Refugees (DCR) (Ολλανδία)
39. Duch Leaguw For Human Rights (Ολλανδία)
40. Echo100Plus
41. Εκπαιδευτική Καινοτομία
42. Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας
43. Ελληνικό Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
44. Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ)
45. Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
46. Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών
47. Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων
48. Ελιξ
49. END FGM European Network
50. Ε.Π.Α.Ψ.Υ.
51. Equal Rights Beyond Borders
52. European Antipoverty Network (EAPN)
53. European Council on Refugees and Exiles (ECRE)
54. Forensic Architecture
55. Fundacion CEPAIM (Ισπανία)
56. Help Refugees / Choose Love
57. HIAS Ελλάδος
58. HIGGS
59. HumanRights360
60. Human Rights Watch
61. Θαλασσα Αλληλεγγύης
62. Ιατρική Παρέμβαση MED.IN
63. Immigrant Council of Ireland(Ιρλανδία)
64. INTER ALIA
65. International Rescue Committee (IRC)
66. INTERSOS Hellas
67. INTERSOS Organizzazione Umanitaria Onlus (Ιταλία)
68. Irish Antipoverty Network (Ιρλανδία)
69. Italian Council for Refugees
70. JRS Portugal
71. Κάριτας Ελλάς
72. Κέντρο Ημέρας Βαβέλ
73. Κίνηση Εθελοντών SCI-Ελλάς
74. Κόσμος χωρίς Πολέμους και Βία
75. Legal Centre Lesvos
76. Methoria Last Rights
77. Μέλισσα – Δίκτυο Μεταναστριών στην Ελλάδα
78. Μετάδραση
79. Οδύσσεια
80. Oικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης
81. OMANIAEVZW ORGANISATIE (Βέλγιο)
82. Omnes
83. Oxfam
84. Οργάνωση Γη
85. Pax Christi International (Βέλγιο)
86. Physicians For Social Responsibility (Φινλανδία)
87. Platform for International Co-operation on Undocumented Migrants (PICUM)
88. Πολιτιστικό Κέντρο ANASA
89. PRAKSIS
90. Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων
91. RAV Republican Lawyers Association (Γερμανία)
92. Red Acoge (Ισπανία)
93. Refugee Legal Support (RLS)
94. Refugee Rights Europe(RRE)
95. RTI Ελλάς
96. Safe Passage International
97. Society for International Development (SID)
98. SolidarityNow
99. SOS Rasicmo (Ισπανία)
100. State of Concept
101. Statewatch (Ην. Βασίλειο)
102. STIL-Utrecht (Ολλανδία)
103. Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων ( ΣΜΑΝ)
104. Συμβίωση – Σχολή Πολιτικών Σπουδών
105. SYMBOLO – Roma Nord Ovest per la sinistra (Ιταλία)
106. Syndicat interprofessionnel de travailleuses et travailleurs (SIT) (Ελβετία)
107. Σχέδια στην Πόλη
108. Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών
109. Terre des Hommes Hellas
110. Τεχνοδρομώ
111. Day of the Endangered Lawyer (Ολλανδία)
112. The Home Project
113. International Refugee Assistance Project (IRAP) (Η.Π.Α)
114. Thessaloniki Pride
115. Τhessdiktio – Δίκτυο Εθελοντικών Οργανώσεων Θεσσαλονίκης
116. Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
117. Victoria Square Project
118. Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas (Βέλγιο)