Μεγάλες ελλείψεις συνεχίζει να εντοπίζει ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαικής Ένωσης (FRA) στην έκθεση του για τον Οκτώβριο του 2017, όσον αφορά στις βασικές ανάγκες διαβίωσης και τα δικαιώματα προσφύγων/ισων και μεταναστών/τριων στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, που φιλοξενούν πληθυσμό με προσφυγικό και μεταναστευτικό προφίλ.
Μάλιστα για την Ελλάδα, ο Οργανισμός κάνει ορισμένες σοβαρές παρατηρήσεις, με βάση στοιχεία από εθνικούς, διεθνείς φορείς και κρατικές υπηρεσίες, ως προς την κάλυψη βασικών αναγκών και τις συνθήκες φιλοξενίας, κράτησης και διαβίωσης προσφύγων/ισσών και μεταναστών/τριών που καταφεύγουν χώρα μας.
‘Εμφυλη βία
Ειδικά για τα θέματα έμφυλης βίας, η έκθεση του FRA κάνοντας αναφορά στις παρατηρήσεις έρευνας που διεξήχθη από το Κέντρο Διοτίμα , επισημαίνει τον κίνδυνο που συνεχίζει να υπάρχει για τις γυναίκες επιζήσασες έμφυλης βίας στα κέντρα υποδοχής.
Η ελλειμματική φύλαξη, ο ανεπαρκής φωτισμός, καθώς και η απουσία της αστυνομίας, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο για την πρόληψη τέτοιων περιστατικών, αποτελούν μερικούς μόνο λόγους που οι γυναίκες στα κέντρα προσωρινής φιλοξενίας πέφτουν θύματα έμφυλης βίας.
Έλλειψη εξειδικευμένων υπηρεσιών
Η ανεπαρκής παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών για τη διαχείριση περιστατικών έμφυλης βίας, το σύστημα παραπομπών και η χαμηλή προσβασιμότητα των γυναικών προσφύγων σε δημόσιες υπηρεσίες (υγείας, προστασίας κ.ά.) επηρεάζουν επιβαρυντικά το επίπεδο της διάγνωσης και των αναφορών τέτοιων περιστατικών.
Στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου
Στις παραπάνω συνθήκες συνεπικουρεί η ευρύτερη έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις αρχές, γεγονός που οδηγεί πολλές, αν όχι τις περισσότερες των περιπτώσεων έμφυλης βίας να παραμένουν στο σκοτάδι υπό το φόβο στιγματισμού και αποκλεισμού.
Σύμφωνα με την έκθεση του FRA, την κατάσταση αυτή επιβαρύνουν μια σειρά από στοιχεία που αφορούν βασικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα: ζητήματα διαβίωσης σε δομές πρώτης υποδοχής, διαδικασιών ασύλου, διαδικασιών επαναπροώθησης, παιδικής προστασίας, κράτησης μεταναστών, νομικής, κοινωνικής και πολιτικής ανταπόκρισης, εγκλημάτων και ρητορικής μίσους κατά μεταναστών και προσφύγων.
Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, η έκθεση αναφέρει την επιδεινούμενη κατάσταση στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, που έχουν δεχθεί το μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων, με τον έντονο υπερπληθυσμό να συνεχίζει να παρατηρείται και τη λειτουργία των hotspots να παραμένει προβληματική.
Εκκλήσεις
Η έκθεση παραθέτει την παρότρυνση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, για καλυτέρευση των συνθηκών υποδοχής και την ενίσχυση του ειδικευμένου προσωπικού, ειδικά στους τομείς της υγείας, της ψυχολογικής υποστήριξης και της προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων, υπό το πρίσμα μάλιστα της σταθερής αύξησης των νέων αφίξεων το τελευταίο διάστημα.
Σημειώνεται πως η Ελλάδα αποτελεί μία από τις 6 χώρες (μαζί με Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Φινλανδία, Ολλανδία) όπου οι αιτήσεις ασύλου συνέχισαν την ανοδική πορεία σε αντίθεση με τις υπόλοιπες (Αυστρία, Βουλγαρία, Δανία, Γερμανία, Ουγγαρία, Πολωνία και Σουηδία) όπου παρατηρήθηκε μείωση των νέων αιτήσεων. Ο κύριος όγκος των αιτήσεων στη χώρα μας παραμένει από ανθρώπους με χώρες προέλευσης τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν.
Στη συνέχεια της έκθεσης αναφέρεται η έκκληση της Διεθνούς Αμνηστίας για προσωρινή παύση των επαναπροωθήσεων προς το Αφγανιστάν, μέχρι την αποκατάσταση του βαθμού ασφαλείας στη χώρα.
Ασυνόδευτα ανήλικα
Παρά τις τεράστιες ανάγκες, αλλά και το γεγονός πως τουλάχιστον ο μισός αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων βρίσκεται σε λίστα αναμονής ασύλου, δεν έχει γίνει ακόμα και σήμερα καμία κατανομή υπεύθυνων στελεχών προστασίας για ασυνόδευτα άτομα, κάτω των 18 ετών. Τέλος, στην έκθεση καταγράφονται τα περιστατικά ρατσιστικών επιθέσεων που καταγράφηκαν στο κέντρο της Αθήνας και η επίθεση κατά Πακιστανών εργατών στον Ασπρόπυργο, τον προηγούμενο μήνα.
Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) ιδρύθηκε με αποστολή την παροχή ανεξάρτητης και τεκμηριωμένης συνδρομής και συμβουλών εμπειρογνωμόνων σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα στα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ. Πρόκειται για έναν ανεξάρτητο οργανισμό της ΕΕ που χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης και βασικό του έργο είναι να διεξάγει έρευνες μεγάλης κλίμακας, συγκριτικές νομικές και κοινωνικές έρευνες, καθώς και να εκδίδει εγχειρίδια για τους εργαζόμενους στον τομέα της δικαιοσύνης.
