Το Κέντρο Διοτίμα θεωρεί θετική εξέλιξη την προσθήκη του νέου άρθρου 346 στον Ποινικό Κώδικα για την «εκδικητική πορνογραφία». Ωστόσο δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε τον προβληματισμό μας για τον τρόπο εισαγωγής του σε μια μη σχετική οδηγία, που αφορά την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας.

Άλλωστε, η σωρευτική νομοθέτηση πολλών ζητημάτων στο πλαίσιο ενός σχεδίου νόμου, όπως έχει αναδείξει και η ΕΕΔΑ , παραβιάζει τους κανόνες ορθής και αποτελεσματικής νομοθέτησης.

Παράλληλα, έντονο προβληματισμό μας δημιουργεί η φράση με την οποία ξεκινάει το άρθρο (παρ. 1. «Όποιος χωρίς δικαίωμα κοινολογεί σε τρίτο πρόσωπο … οπτικοακουστικό υλικό …»), η οποία είναι περιοριστική και απολύτως ακατάλληλη για την αντιμετώπιση του φαινόμενου, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης μέσω εικόνας το άτομο που διακινεί το υλικό το κατέχει αφού το έχει μοιραστεί μαζί του το θύμα, το οποίο όμως δεν έχει δώσει τη συναίνεση του στην κοινοποίηση / διαμοιρασμό.

Γι΄ αυτό προτείνουμε την αντικατάσταση της φράσης «όποιος χωρίς δικαίωμα» με τη φράση «όποιος χωρίς τη συναίνεση του απεικονιζομένου», προκειμένου να είναι σαφής η στόχευση της νομοθετικής ρύθμισης.

Επίσης δεν είναι σαφές τι προσθέτει ή και τι διαφοροποιεί η παράγραφος που αφορά τα ανήλικα άτομα με δεδομένο ότι το αδίκημα της παιδικής πορνογραφίας προβλέπεται ήδη και τιμωρείται στο Άρθρο 348Α του Ποινικού Κώδικα, ορίζοντας μάλιστα τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ή του διαδικτύου ως επιβαρυντική περίσταση.

Εκτός από την κάθειρξη που με το νέο Άρθρο 346 μπορεί να φτάσει τα οκτώ (8) έτη, αυστηροποιώντας την ποινή για την παιδική πορνογραφία, οι άλλες προβλέψεις του άρθρου περιλαμβάνονται ήδη στο Άρθρο 348Α του Ποινικού Κώδικα το οποίο μάλιστα και πιο αναλυτικό είναι και πιο πλήρες.

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η εισαγόμενη από το σχέδιο νόμου ορολογία «εκδικητική πορνογραφία» δεν συνάδει με την ορολογία που υιοθετεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και είναι περιοριστική καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τον πιο συμπεριληπτικό όρο «σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας» (image-based sexual abuse).

Σύμφωνα με αυτόν, η «εκδικητική πορνογραφία» αποτελεί μόνο μία από τις εκφράσεις αυτής της μορφής έμφυλης κακοποίησης μέσω νέων τεχνολογιών, στην οποία εντάσσονται πολλές και διαφορετικές μορφές βίας (βλ. εδώ).

Σε κάθε περίπτωση πάντως, ανεξάρτητα από την ποικιλία και το πλήθος των τακτικών και μέσων που χρησιμοποιούν οι κακοποιητές on/offline, ο στόχος παραμένει κοινός: Διασυρμός, εκδίκηση, απειλή, πρόκληση φόβου, οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση, ή ακόμα και ενθάρρυνση μαζικών επιθέσεων και κακόβουλων πράξεων εναντίον των γυναικών.

Τέλος θα θέλαμε να επισημάνουμε την ανάγκη ενσωμάτωσης και αυτού του άρθρου με τρόπο που να διασφαλίζει την εφαρμογή του και κυρίως την έγκαιρη και ολοκληρωμένη προστασία και των θυμάτων της διαδικτυακής έμφυλης βίας, ελπίζοντας ότι δεν θα μείνει μια διάταξη ανενεργή και θα συνοδευτεί από τα κατάλληλα μέτρα εφαρμογής.