Κοινή δήλωση υπογράφουν 73 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, μεταξύ των οποίων και το Κέντρο Διοτίμα, επισημαίνοντας τον κίνδυνο αστεγίας που αντιμετωπίζουν χιλιάδες πρόσφυγες/ισσες, καλώντας τις ελληνικές αρχές «να λάβουν επειγόντως άμεσα, ρεαλιστικά μέτρα για να διασφαλίσουν ότι κανείς πρόσφυγας/ισσα δεν θα οδηγηθεί σε έξοδο από τα διαμερίσματα μέσα στον χειμώνα και σε συνεχιζόμενες συνθήκες πανδημίας». Διαβάστε παρακάτω όλο το κείμενο.
Χιλιάδες πρόσφυγες και προσφύγισσες στην Ελλάδα συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν συνθήκες αστεγίας και βασικών στερήσεων όσο ο χειμώνας πλησιάζει. Oι καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια του χειμώνα ήταν πάντα πρόκληση για τους αστέγους.
Όμως, η πανδημία, ο σκόπιμος περιορισμός της διάρκειας υποστήριξης των προσφυγικών πληθυσμών και η απουσία μιας συνεκτικής εθνικής στρατηγικής για την ένταξη και τη στέγαση, κάνουν τον φετινό χειμώνα έναν από τους δυσκολότερους των τελευταίων ετών.
Εν μέσω μιας πανδημίας παγκόσμιας κλίμακας, περίπου 11.000 άνθρωποι στους οποίους έχει χορηγηθεί άσυλο ενημερώθηκαν ότι πρέπει να αποχωρήσουν από τα διαμερίσματα στα οποία διέμεναν στο πλαίσιο του προγράμματος ESTIA, από τα δωμάτια ξενοδοχείων στο πλαίσιο του προγράμματος Προσωρινής Στέγασης και Προστασίας (FILOXENIA), καθώς και από δομές φιλοξενίας στα νησιά και στην ενδοχώρα.
Η Ελληνική Κυβέρνηση δικαιολογεί τις άμεσες αναγκαστικές εξόδους από τις δομές προσωρινής στέγασης ως μέτρο που θα κάνει τους πρόσφυγες και τις προσφύγισσες «να σταθούν στα πόδια τους». Ωστόσο, στην πραγματικότητα η αναγκαστική έξοδος από τα διαμερίσματα και τις άλλες δομές φιλοξενίας, έναν μόλις μήνα μετά τη χορήγηση ασύλου, θέτει τέλος στη δυνατότητά τους να έχουν στέγη, τροφή και οικονομική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρόγραμμα HELIOS για υποστήριξη της ένταξης, που χρηματοδοτείται από την ΕΕ, έχουν εγγραφεί 22,980 πρόσφυγες και προσφύγισσες, αλλά στην πράξη μόνο οι 9,203 από αυτούς έχουν μέχρι σήμερα πρόσβαση σε επιδότηση ενοικίου.
Μεγάλο ποσοστό δε θα λάβει υποστήριξη από το HELIOS. Μάλιστα, πολλοί δεν έχουν πρόσβαση σε κοινωνικά δικαιώματα, όπως η εργασία και η δυνατότητα ενοικίασης κατοικίας λόγω της μέχρι τώρα αδυναμίας να αποκτήσουν αριθμό κοινωνικής ασφάλισης (ΠΑΑΥΠΑ), αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) ή τραπεζικό λογαριασμό λόγω γραφειοκρατικών ή γλωσσικών εμποδίων και διακρίσεων.
Το πρόγραμμα HELIOS αποτελεί μια καλή αρχή που, όμως, δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια συνεκτική στρατηγική ένταξης που προνοεί για την ένταξη ήδη από το στάδιο της υποδοχής.
Οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ανησυχούν ιδιαίτερα για το μεγάλο αριθμό ευάλωτων προσώπων που αναγκάστηκαν ή θα αναγκαστούν να αποχωρήσουν από τα διαμερίσματα. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται επιζώντες και επιζώσες έμφυλης βίας ή/και βασανιστηρίων, άτομα με προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας και κάποιας μορφής αναπηρίας, μόνες γυναίκες και μονογονεϊκές οικογένειες, καθώς και άτομα από τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.
Πολλές και πολλοί δυσκολεύονται ή δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι και μόνες εξαιτίας των ευαλωτοτήτων τους ή προβλημάτων που εμποδίζουν την πρόσβαση σε βασικά δικαιώματα και στην αγορά εργασίας. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις από προηγούμενες περιόδους, πολλές και πολλοί κατέληγαν σε κεντρικά σημεία αστικών κέντρων ή αρνούνταν να αποχωρήσουν από τα διαμερίσματα υπό τον φόβο της αστεγίας.
Τα προβλήματα πρόσβασης στις υπηρεσίες επιδεινώνονται για όσες και όσους βρίσκονται σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας λόγω των συνεχιζόμενων περιορισμών της πανδημίας Covid-19 και των συχνά απομακρυσμένων τοποθεσιών στις οποίες βρίσκονται αυτές οι δομές, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την αναζήτηση στέγασης, την πρόσβαση σε υπηρεσίες ή την εύρεση εργασίας.
Στις δομές φιλοξενίας, η αβεβαιότητα εξασφάλισης τροφής αποτελεί διαρκή κίνδυνο, καθώς το πρόγραμμα βοήθειας με κάρτες μετρητών (CASH) σταματά μέσα σε ένα μήνα, ενώ όσοι δεν έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα HELIOS δε λαμβάνουν τρόφιμα.
Οι μεταβατικές δομές (transit sites) που ανακοινώθηκαν για όσους έχουν αποχωρήσει από τα διαμερίσματα, παρέχουν λύση σε έναν μικρό αριθμό ανθρώπων για διάστημα μέχρι δύο μήνες. Ωστόσο, η ανεξαρτησία τους δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα μέσα σε αυτό το χρονικό περιθώριο, και, χωρίς κατάλληλη υποστήριξη, ο αριθμός των αστέγων στα αστικά κέντρα θα αυξηθεί.
Η σημαντική απουσία μιας μακροπρόθεσμης και βιώσιμης στρατηγικής για την ένταξη και τη συμπερίληψη στην Ελλάδα παραμένει γεγονός. Σε αυτήν οφείλεται η αύξηση της αστεγίας και στερήσεων βασικών δικαιωμάτων για πολλά άτομα, συμπεριλαμβανομένων πολλών προσφύγων και προσφυγισσών. Με βάση τα παραπάνω οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών καλούν την Ελληνική Κυβέρνηση και τις αρμόδιες αρχές:
Υπογράφουσες οργανώσεις: