Η ολοσχερής καταστροφή του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Μόρια, μετά από πυρκαγιά την 9η Σεπτεμβρίου 2020, έχει οδηγήσει σε αστεγία 12.000 αιτούσες/ντες άσυλο.
Χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται στον δρόμο, έχοντας χάσει ακόμα και τα ελάχιστα υπάρχοντά τους. Παραμένουν χωρίς ιατρική περίθαλψη, πρόσβαση σε νερό, ρεύμα και τροφή, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία τους κοιμάται σε ελαιώνες και χωράφια ή στην εθνική οδό ανάμεσα στη Μυτιλήνη και τη Μόρια.
Μία εβδομάδα μετά, μόλις 1.200 άτομα –τα πιο ευάλωτα παιδιά, άνδρες και γυναίκες (κυρίως μονογονείς και μόνες γυναίκες)– έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται στην περιοχή του Καρά Τεπέ, σε προσωρινό camp.
Οι Aρχές στην προσπάθειά τους να πείσουν τον πληθυσμό να εγκατασταθεί, συνέδεσαν κάθε παρεχόμενη υπηρεσία καθώς και πρόσβαση στο άσυλο με την προϋπόθεση διαμονής και καταγραφής στη νέα δομή.
Είναι προφανές ότι αυτές οι απάνθρωπες συνθήκες επιβαρύνουν την υγεία και την ψυχοκοινωνική κατάσταση του προσφυγικού πληθυσμού, ενώ τα ανεπαρκή και αποσπασματικά μέτρα υγειονομικής προστασίας εγείρουν ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους τόσο για τον προσφυγικό όσο και για τον ντόπιο πληθυσμό, αλλά και τον μεγάλο αριθμό εργαζομένων και μελών των οργανώσεων, εν μέσω δεύτερου κύματος πανδημίας.
Ανάμεσα στον προσφυγικό πληθυσμό περιλαμβάνεται και ένας μεγάλος αριθμός γυναικών, πολλές εκ των οποίων ανήκουν σε ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες.
Ειδικότερα, μόνες γυναίκες, μονογονείς και επιζώσες έμφυλης βίας, 400 γυναίκες στο σύνολό τους, που στεγάζονταν σε προστατευμένες περιοχές με αυξανόμενη φύλαξη εντός του ΚΥΤ της Μόριας (Section C, D, E), τώρα βρίσκονται είτε στον δρόμο είτε στο προσωρινό camp, στερούμενες ακόμα και αυτή την ελάχιστη αλλά απαραίτητη συνθήκη προστασίας.
Αυτή την κρίσιμη στιγμή, πολλές γυναίκες – επιζώσες έμφυλης βίας, είναι πλέον περαιτέρω εκτεθειμένες σε άμεσους κινδύνους απειλής, βίας και επανατραυματισμού.
Πρόκειται για γυναίκες που έχουν υποστεί πολλαπλές μορφές έμφυλης βίας στη χώρα καταγωγής τους και κατά το ταξίδι, επιβαρυμένες με βασανιστήρια, με σοβαρά προβλήματα υγείας, συχνά μόνες ή μόνες μητέρες. Ογδόντα εξ αυτών λαμβάνουν νομική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη από το Κέντρο Διοτίμα, με τη συνδρομή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Μάλιστα η πλειοψηφία αυτών των γυναικών έχει βιώσει ένα ή και περισσότερα περιστατικά έμφυλης βίας το τελευταίο εξάμηνο, στην Ελλάδα, όπως καταγράφεται από την παρέμβασή μας στο πεδίο.
Τα περιστατικά αφορούν κατά κύριο λόγο βιασμούς και ενδοοικογενειακή βία εντός του camp της Μόριας, καθώς υπήρξε σημαντική αύξηση αυτών των μορφών έμφυλης βίας το τελευταίο τρίμηνο που είχαν επιβληθεί περιοριστικά μέτρα στο ΚΥΤ.
Για αυτό τον ευάλωτο και ήδη επιβαρυμένο πολλαπλά πληθυσμό, η παραμονή σε μη ασφαλή μέρη, αποτελεί σημαντικό κίνδυνο, με δεδομένο ότι οι δράστες μπορούν να εντοπίσουν και να προσεγγίσουν τις γυναίκες ανά πάσα στιγμή.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τις πρώτες μέρες μετά την πυρκαγιά, τρεις επιζώσες εξυπηρετούμενες του Κέντρου Διοτίμα ανέφεραν απειλητική προσέγγιση από τον κακοποιητή κατά τη διάρκεια της μέρας.
Η κατάσταση επισφάλειας των επιζωσών επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο αν συνυπολογιστεί ότι η παρουσία αστυνομίας και στρατού δεν εμπνέει εμπιστοσύνη και αίσθηση ασφάλειας απέναντι μάλιστα στις ακροδεξιές ομάδες που κινούνται με απειλητικές διαθέσεις ενάντια τόσο στον συγκεντρωμένο προσφυγικό πληθυσμό, όσο και στους εργαζομένους ανθρωπιστικών οργανώσεων και τους αλληλέγγυους από την τοπική κοινωνία.
Οι επαγγελματίες του Κέντρου Διοτίμα στη Μυτιλήνη από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η κρίση μέχρι και σήμερα συνεχίζουν τις προσπάθειες εντοπισμού και συνδρομής των επιζωσών.
Μέχρι σήμερα περίπου 100 ευάλωτες γυναίκες μεταξύ των οποίων και επιζώσες έμφυλης βίας έχουν μεταφερθεί με τη συνδρομή και του Κέντρου Διοτίμα σε ασφαλή χώρο στο νησί.
Ωστόσο η συνεχής κατάσταση επισφάλειας, που έχει διαμορφωθεί, δεν επιτρέπει να υπάρξει μια επαρκής απόκριση και να σχεδιαστούν και να ληφθούν άμεσα μέτρα για την προστασία και την ασφάλεια τους.
Μέσα σε αυτές τις ζοφερές συνθήκες, κάποιες γυναίκες επιλέγουν να οργανώνονται και να αγωνίζονται με αίτημα την άμεση μετακίνηση τους από το νησί. Το κουράγιο και η δύναμη τους βρίσκει την αμέριστη στήριξη και αλληλεγγύη μας και μας εμπνέει να συνεχίσουμε.
Επειδή η προστασία των πιο τρωτών και επισφαλών ανθρώπινων ζωών είναι, και σε αυτές τις συνθήκες, η μεγάλη πρόκληση της κοινωνίας μας, καλούμε το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να μεριμνήσει άμεσα για αυτό τον ευάλωτο πληθυσμό:
- Να λάβει άμεσα μέτρα εντοπισμού, προστασίας, ασφαλούς στέγασης και συνέχισης των υποστηρικτικών υπηρεσιών σε επιζώσες και επιζώντες έμφυλης βίας
- Να υλοποιηθεί άμεσα η ασφαλής μετεγκατάσταση τους σε στεγαστικές δομές στην ενδοχώρα
Κέντρο Διοτίμα, 17/09//2020
