Κοινή επιστολή | Τα παιδιά παραμένουν αόρατα

23 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, σε κοινή επιστολή, εκφράζουν την ανησυχία τους για την τύχη των ασυνόδευτων παιδιών που έφτασαν στην Ελλάδα, μετά την 1η Μαρτίου 2020. Πρόκειται για οργανώσεις προστασίας του παιδιού, ανθρωπιστικής προσφοράς και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του προσφυγικού εδώ και πολλά χρόνια, μεταξύ των οποίων και το Κέντρο Διοτίμα. Διαβάστε ολόκληρη την κοινή επιστολή παρακάτω:

ΠΡΟΣ:

Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη

Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότη Μηταράκη

Αναπληρωτή Υπουργό Μετανάστευσης, κ. Κουμουτσάκο

Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, κα. Ειρήνη Αγαπηδάκη

Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα. Ursula Vonderleyen

Πρόεδρο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κ. Charlesmichel

Πρόεδρο του Eυρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. David Sassoli

Αθήνα, 16 Μαρτίου 2020

Οι οργανώσεις προστασίας του παιδιού, ανθρωπιστικής προσφοράς και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίες υπογράφουμε αυτή την επιστολή, δραστηριοποιούμαστε στον τομέα του προσφυγικού εδώ και πολλά χρόνια. Παρακολουθώντας τις πρόσφατες εξελίξεις στα σύνορα της χώρας, συγκεκριμένα εκείνες που αφορούν σε άτομα που έχουν φτάσει στην Ελλάδα από την 1η Μαρτίου, τα οποία -ενώ αρχικά παρέμειναν σε αρματαγωγό πλοίο στο λιμάνι της Μυτιλήνης- μεταφέρθηκαν σε κλειστές δομές στην ενδοχώρα, θέλουμε να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας για το γεγονός ότι ανάμεσα τους βρίσκονται και οικογένειες με παιδιά και μάλιστα, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ασυνόδευτα ανήλικα, για τα οποία δεν έχουμε καμία ενημέρωση.

Επίσης, εκφράζουμε ανησυχία για τα παιδιά που εντοπίστηκαν να παραμένουν μόνα, εκτός προστασίας και σε συνθήκες ανεπίτρεπτης αμέλειας στη Σκάλα Συκαμιάς (Λέσβος).

Επιθυμούμε να θέσουμε τα παρακάτω ερωτήματα:

• Έχουν υπάρξει διαδικασίες ταυτοποίησης των παιδιών και παροχή ειδικής φροντίδας και προστασίας την οποία δικαιούνται;
• Πρόκειται να οδηγηθούν σε κράτηση και στη συνέχεια σε απέλαση, όπως έχει ανακοινωθεί για τον υπόλοιπο νεοαφιχθέντα πληθυσμό;
• Έχει εξεταστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης περιπτώσεων οικογενειακής επανένωσης ανάμεσα στον νεοαφιχθέντα πληθυσμό;
• Έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, φροντίδας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των παιδιών κατά την εξέλιξη της πανδημίας κορωνοϊού COVID-19, σύμφωνα και με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας;

Σημειωτέον ότι στη χώρα εξακολουθούν να υπάρχουν, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΕΚΚΑ (15 Φεβρουαρίου 2020), 5.424 ασυνόδευτα ανήλικα και από αυτά, 490 παιδιά είναι ηλικίας κάτω των 14, ενώ 1.092«διαμένουν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης, όπως σε διαμερίσματα με άλλους, καταλήψεις, σε αστεγία, ενώ αλλάζουν συχνά τόπο διαμονής».

Δεδομένου ότι δεν έχουν υλοποιηθεί γι’ αυτά τα παιδιά όσα είχατε δεσμευτεί με ανακοίνωσή σας στα τέλη Νοεμβρίου 2019, όταν εξαγγείλατε το Πρόγραμμα «Κανένα Παιδί Μόνο» (δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας με τις απαραίτητες υπηρεσίες για να στεγαστούν τα 4.000 παιδιά που βρίσκονταν εκτός συστήματος προστασίας), η ανησυχία μας για τις νέες αυτές αφίξεις ολοένα και αυξάνεται.

Στη βάση όλων των παραπάνω, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε:

• Ενημέρωση για τον αριθμό και την κατάσταση των ασυνόδευτων παιδιών που τυχόν εισήλθαν στη χώρα από τις αρχές του μήνα, αλλά και για τα μέτρα παιδικής προστασίας που έχετε λάβει, μάλιστα για την προστασία, τη φροντίδα και ψυχοκοινωνική υποστήριξή τους κατά την εξέλιξη της πανδημίας κορωνοϊού.
• Ενημέρωση για την ύπαρξη ολοκληρωμένου σχεδίου με χρονοδιάγραμμα για τη διαχείριση των νέων αφίξεων αλλά και όσων ζητημάτων πλήττουν όλα τα παιδιά που μετακινούνται και που βρίσκονται στη χώρα.
• Διασφάλιση του δικαιώματος στο άσυλο και κατά συνέπεια απόσυρση της πρόσφατης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ – ΦΕΚ Α’ 45/2-3-2020) με την οποία από 1^ης Μαρτίου «αναστέλλεται η υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα», συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων, και την άμεση καταγραφή των αιτημάτων ασύλου όλων των νεοαφιχθέντων, δίνοντας προτεραιότητα στα ασυνόδευτα παιδιά, τις οικογένειες με παιδιά, καθώς και τις λοιπές, κατά νόμο, ευάλωτες περιπτώσεις. Όπως πρόσφατα τόνισε η Επίτροπος Johansson: «Τα άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο. Αυτό υπάρχει στη συνθήκη, αυτό υπάρχει και στο διεθνές δίκαιο. Αυτό δεν μπορούμε να το αναστείλουμε». Η αναστολή αυτή παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή της μη επαναπροώθησης, επισύρει τη διεθνή ευθύνη της χώρας μας, και θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
• Την αποφυγή επιστροφών παιδιών σε κράτη όπου κινδυνεύει  η ζωή και η ελευθερία τους ή κινδυνεύουν να υποβληθούν σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική ποινή ή μεταχείριση.

Επίσης θα θέλαμε να επαναλάβουμε τις εκκλήσεις  μας σύμφωνα με τις οποίες έχουμε ζητήσει:

• Ενημέρωση ως προς την έναρξη εφαρμογής του νέου ρυθμιστικού πλαισίου για την επιτροπεία ασυνόδευτων παιδιών, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ν. 4554/2018, η οποία επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Μαρτίου 2020.
• Οριστικό τέλος στην κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα. Η πρακτική της «προστατευτικής φύλαξης» ήδη έχει κριθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ως αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Κατά το τελευταίο έτος μόνο, το ΕΔΔΑ έχει καταδικάσει την Ελλάδα για την «προστατευτική φύλαξη» ασυνόδευτων παιδιών με διαδοχικές αποφάσεις του.

Καλούμε εκ παραλλήλου τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δείξουν αλληλεγγύη ακολουθώντας το ελπιδοφόρο παράδειγμα της Γαλλίας, Γερμανίας, Πορτογαλίας, Φινλανδίας και του Λουξεμβούργου και να προχωρήσουν από κοινού σε ένα δίκαιο διαμοιρασμό των ασυνόδευτων παιδιών, επιταχύνοντας ταυτόχρονα τα αναγκαία βήματα προς τις οικογενειακές επανενώσεις και δημιουργώντας μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ενσωμάτωσής τους στην Ευρώπη.

Κλείνοντας αυτή την επιστολή ,υπενθυμίζουμε ότι ο ίδιος ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, έπειτα από την πρόσφατη επίσκεψή του στον Έβρο, προέβη σε ειδική αναφορά για τα ασυνόδευτα, τονίζοντας την ανάγκη «να δεσμευτούμε για τα χιλιάδες παιδιά που έφτασαν μόνα τους στις ακτές της Ευρώπης, καθώς για την ανάγκη μιας στρατηγικής για την προστασία τους».

Ως οργανώσεις που εργάζονται στο προσφυγικό και οργανώσεις παιδικής προστασίας, θα εξακολουθήσουμε να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας σε παιδιά που βρέθηκαν στη χώρα μας ολομόναχα, διωγμένα από ανασφαλείς συνθήκες και μέσα από μια εξαιρετικά επικίνδυνη πορεία, και δηλώνουμε έτοιμες να συνδράμουμε το έργο σας, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Οι Συνοιπογράφουσες Οργανώσεις*

1. ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική οργάνωση Υποστήριξης Νέων (Ελλάδα)
2. CESIE (Ιταλία)
3. Διοτίμα (Ελλάδα)
4.  Δανικό Συμβούλιο για τους Προόσφυγες(DRC) (Ελλάδα)
5.  Defence for Children International (Ελλάδα)
6.  Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Ελλάδα)
7. Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες(Ελλάδα)
8. Κέντρο Ημέρας Βαβέλ  (Ελλάδα)
9. Melissa Network(Ελλάδα)
10. Help Refugees / Choose Love(Ελλάδα, Μ. Βρετανία)
11. HIAS (Ελλάδα)
12. HumanRights360 (Ελλάδα)
13.  Internasional Rescue Committee(IRC) (Ελλάδα)
14. INTERSOS (Ελλάδα)
15. INTERSOS (Ιταλία)
16. PRAKSIS (Ελλάδα)
17. Refugee Legal Support(Ελλάδα)
18. REefugee Rights Europe (Βέλγιο, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Μ.Βρετανία)
19. Solidarity Now(Ελλάδα)
20. STtate of Concept (Ελλάδα)
21.  STIL- Utrecht  (Ολλανδία)
22. Terre des hommes  (Ελλάδα)
23. The Home Project (Ελλάδα)

*Οι Παραπάνω Οργανώσεις επίσης συνυπογράφουν τη σχετική επιστολή της 6ης Μαρτίου 2020