Είκοσι δύο γυναικείες/φεμινιστικές οργανώσεις και συλλογικότητες, μεταξύ των οποίων και το Κέντρο Διοτίμα, συνυπογράφουν τη διακήρυξη της «Πρωτοβουλίας κατά των γυναικοκτονιών» που συγκροτήθηκε προκειμένου να συνδράμει στην ανάδειξη και αναγνώριση του φαινομένου της γυναικοκτονίας ως σεξιστικού εγκλήματος.
Όπως όλες και όλοι γνωρίζουμε, η βία σε βάρος των γυναικών αποτελεί παλιά μάστιγα της κοινωνίας και κατάφορη παραβίαση των βασικών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Πρόκειται για φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης, τον βαθμό πολιτικής σταθερότητας, τον πολιτισμό, ή τη θρησκεία και συναντάται στον δημόσιο, αλλά και τον ιδιωτικό χώρο.
Πρόκειται, ακόμα, για παγκόσμιο φαινόμενο και ως εκ τούτου διαδεδομένο τόσο στη χώρα μας όσο και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ακραία μορφή έμφυλης βίας αποτελεί η γυναικοκτονία. Το βασικό κίνητρο μιας γυναικοκτονίας είναι το φύλο του θύματος, αλλά συχνά και η άρνηση συμμόρφωσής του στις πατριαρχικές επιταγές, άρνηση που επιτάσσει την τιμωρία του με τον πιο ακραίο τρόπο.
Αφορά όλες τις μορφές και τα είδη σεξιστικής δολοφονίας, ανεξάρτητα από το εάν προκαλούνται από μισογυνισμό, από σεξουαλική ευχαρίστηση, ή, από την αίσθηση της κυριαρχίας επί των γυναικών.
Αποτελεί, κατά συνέπεια, ένα σεξιστικό, τιμωρητικό έγκλημα –κι ακόμα πιο πέρα– πατριαρχική ευρύτερα πολιτική με εργαλείο το έγκλημα, που, ωστόσο, η πολιτεία και ιδιαίτερα το νομικό σύστημα αρνείται να το αναγνωρίσει ως τέτοιο.
Αρνείται, ή δεν είναι σε θέση να επικεντρωθεί στον μισογυνισμό των εγκλημάτων, μεταφέρει την ενοχή στα θύματα, αποδέχεται την κατά φύλο διαφορετική ηθική και συμπεριφορά και τελικά αναδεικνύει και επιβεβαιώνει την αποτυχία του κράτους να προστατέψει τον μισό του πληθυσμό.
Γυναικείες/φεμινιστικές συλλογικότητες, αλλά και ερευνήτριες με συνείδηση του φύλου επισημαίνουν, μεταξύ άλλων, σοβαρό έλλειμμα σχετικών δεδομένων, ερευνητικών μεθοδολογιών και εργαλείων, άρα και εκτεταμένων έγκυρων ερευνών, παράλληλα με έλλειμμα άμεσης, ή έμμεσης αναγνώρισης και αποδοχής των φόνων, ως εγκλημάτων μίσους με σεξιστικά κίνητρα.
Επισημαίνουν, ακόμα, πως το πατριαρχικό πλαίσιο εντός του οποίου διαπράττονται οι γυναικοκτονίες, τα χαρακτηριστικά των δραστών και, κυρίως, τα σεξιστικά κίνητρά τους, όπως και η ιεραρχική σχέση θύματος-θύτη είναι που διαφοροποιούν τις γυναικοκτονίες από τις υπόλοιπες ανθρωποκτονίες.
Ταυτόχρονα, οι γυναικείες/φεμινιστικές συλλογικότητες και όχι μόνον, εντοπίζουν το υπαρκτό έλλειμμα ευρείας κοινωνικής ευαισθητοποίησης όσον αφορά τη βία κατά των γυναικών, το έλλειμμα κρατικών λειτουργών ικανών να διερευνούν και να παρεμβαίνουν στην αναχαίτιση της βίας σε όλες της τις εκφάνσεις, των εξουσιοδοτημένων κρατικών οργάνων που να ανταποκρίνονται άμεσα στις συγκεκριμένες ανάγκες των γυναικών.
Παράλληλα, εντοπίζουν έλλειμμα άμεσης ή έμμεσης αναγνώρισης και αποδοχής των φόνων ως εγκλημάτων διττής ταυτότητας: βίαιης αφαίρεσης της ζωής ενός ανθρώπου και ακραία μορφή έμφυλης βίας, αλλά και του γεγονότος ότι αυτοί λειτουργούν παραδειγματικά για τις υπόλοιπες γυναίκες, ώστε να μην παραβιάζουν τους πατριαρχικούς κανόνες.
Η «Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών» συγκροτήθηκε προκειμένου να συνδράμει στην ανάδειξη και αναγνώριση του φαινομένου της γυναικοκτονίας ως σεξιστικού εγκλήματος και στη σχετική ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, των φορέων της και ιδιαίτερα του νομικού της συστήματος, ώστε να υποκινηθούν και να ενεργοποιηθούν πολλαπλά για την κατανόηση, πρόληψη και αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, η οποία σε πολλές περιπτώσεις καταλήγει σε γυναικοκτονία, όπως απέδειξαν οι 18 φόνοι γυναικών στη χώρα μας (οι ερευνήτριες μιλούν για άνω των 27) μόνο κατά το 2021. Κατά συνέπεια:
- Απαιτεί από το κράτος να λάβει υπόψη του το συνεχές της έμφυλης βίας που καταλήγει στη γυναικοκτονία και να εκπονήσει πολιτικές ενάντια στον σεξισμό και τον μισογυνισμό που διαπερνούν τους θεσμούς και επιτρέπουν τη διαιώνισή της
- Απαιτεί την προστασία των γυναικών, οι οποίες κινδυνεύουν και τη δημιουργία χώρων για την ασφάλειά τους
- Διεκδικεί την ποινική αναγνώριση της γυναικοκτονίας, την ένταξή της στον ΠΚ και την τιμωρία των γυναικοκτόνων, χωρίς τα ελαφρυντικά που συνήθως αναγνωρίζονται στα δικαστήρια για τα έμφυλα εγκλήματα
- Καλεί κάθε γυναικεία/φεμινιστική συλλογικότητα, κάθε ΜΚΟ, τις Επιτροπές Ισότητας των ελληνικών πανεπιστημίων, ακαδημαϊκούς/ακαδημαϊκές, εργαζόμενες/ους, νέους και νέες, φοιτήτριες και φοιτητές, δημοσιογράφους, καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες, όλη την κοινωνία των πολιτών/πολιτισσών να συμπαραταχθούν μαζί της, στηρίζοντας την παρούσα διακήρυξη και να αγωνιστούν για την πρόληψη και εξάλειψη κάθε μορφής βίας που συνδέεται με το φύλο, για την πρόληψη και εξάλειψη του φαινομένου της γυναικοκτονίας
Οι υπογράφουσες γυναικείες οργανώσεις/συλλογικότητες
- Γυναικεία ομάδα Αυτοάμυνας
- Δίκτυο για την Αντιμετώπιση της Βίας κατά των Γυναικών
- Δίκτυο Γυναικών Συγγραφέων Κατά Της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών «Η φωνή της»
- Διοτίμα – Κέντρο για τα έμφυλα δικαιώματα και την ισότητα
- Ελληνικό Δίκτυο για την Φεμινιστική Απεργία
- Ελληνικό Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης
- Ένωση Γυναικών Ελλάδας (Ε.Γ.Ε.)
- Ένωση Διπλωματούχων Ελληνίδων Μηχανικών
- Εργαστήρι Σπουδών Φύλου, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
- Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (ΕΔκΒ)
- Kίνημα Strong me για την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας
- ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΡΓΟΝ Σύλλογος Πολύτεκνων Μητέρων
- NIMERTIS ACTIONART ΝΠΙΔ
- Οι μαμάδες Mother’s Wings Greece
- Ομάδα Γυναικείων Δικαιωμάτων Κοινωνική Παρέμβαση Δυτικά
- Ομάδα γυναικών του συλλόγου κοινωνικής και Πολιτιστικής Παρέμβασης Θρυαλλίδα
- Πανελλήνιο σωματείο εργαζομένων δικτύου δομών ΓΓΙΦ
- Πρωτοβουλία Γυναικών Πειραιά
- Σύλλογος εργαζομένων Γενικής Γραμματείας Ισότητας των φύλων «Δώρα Κατσιβαρδάκου»
- Σωματείο Γυναικείων Δικαιωμάτων «ΤΟ ΜΩΒ»
- Φεμινιστική Συλλογικότητα ΘΕΟΔΩΡΑ
- ΧΕΝ Ελλάδος